کیسه صفرا در چنگال خرچنگ ها
کیسۀ صفرا ارگانی در زیر کبد، در بالا و سمت راست شکم قرار دارد. کبد مایعی به نام صفرا ترشح می کند. این مایع در کیسۀ صفرا ذخیره می شود و به هضم غذا به ویژه چربی ها کمک می کند و باعث جذب بهتر ویتامین های محلول در چربی (A, B, K, E) می شود. اگر سلول های کیسۀ صفرا شروع به تکثیر بی رویه و تغییر شکل کنند و سرطانی شوند، بیماری به نام سرطان کیسۀ صفرا/Gallbladder cancer ایجاد می شود. این نوع سرطان شیوع کمی دارد و در اغلب موارد درمان پذیر است. با این حال تشخیص و اقدام به درمان به موقع بسیار حائز اهمیت است.
ریسک فاکتورها
سرطان کیسۀ صفرا نوع نادری از سرطان است که هر کسی می تواند به آن مبتلا شود ولی یکسری فاکتورها، احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می دهند:
- سنگ های کیسۀ صفرا را می توان از اصلی ترین علل ایجاد سرطان کیسۀ صفرا دانست. این سنگ ها از تجمع کلسترول و دیگر مواد در کیسۀ صفرا ایجاد و موجب التهاب مزمن در این ارگان می شوند. با این وجود سنگ کیسۀ صفرا بسیار معمول ولی سرطان کیسۀ صفرا بسیار نادر است.
- اکثر بیمارانی که سرطان کیسۀ صفرا دارند اغلب چاق هستند و اضافه وزن دارند.
- این سرطان بیشتر در افراد پیر دیده می شود ولی افراد جوان هم می توانند به این سرطان دچار شوند. میانگین سنی افرادی که سرطان کیسۀ صفرا در آنها تشخیص داده شده ۷۲ سال است.
- لوزالمعده یا پانکراس ارگانی دیگر است که ترشحاتش به هضم غذا کمک می کند. پانکراس و کیسۀ صفرا ترشحات خود را از طریق یک مجرای مشترک به بخش ابتدایی رودۀ باریک که دوازدهه نامیده می شود می ریزند. برخی افراد در محل اتصال مجاری این دو ارگان نقص دارند که باعث می شود ترشحات پانکراس وارد مجرای صفراوی شوند و به مجاری صفراوی آسیب می رسانند. تداوم این آسیب موجب تغییر در سلول های این ناحیه و در نتیجه سرطان کیسۀ صفرا را باعث می شود.
- اکثر افرادی که در آنها سرطان کیسۀ صفرا تشخیص داده شده دارای سابقۀ خانوادگی بودند.
- از دیگر علل بروز این سرطان می توان به سیگار کشیدن، مصرف الکل، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و… اشاره کرد.
علائم
سرطان کیسۀ صفرا ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد یا تشخیص آن دشوار باشد ولی با این حال یک سری علایم عمومی می توانند به تشخیص این سرطان کمک کنند:
- اکثر افرادی که سرطان کیسۀ صفرا دارند از درد شکم به ویژه بالا و سمت راست شکم شکایت دارند.
- گاهی حالت تهوع و استفراغ از علائم این سرطان قلم داد می شوند.
- اگر تودۀ سرطانی به اندازه ای بزرگ شود که مجاری صفراوی را مسدود کند، صفرا نمی تواند از کبد به روده ها تخلیه شود، این نقص باعث می شود مادۀ زرد متمایل به سبز به نام بیلی روبین که در صفرا است در خون جمع شود و در قسمت های مختلف بدن ته نشین شود. به این حالت یرقان می گویند. رنگ زرد یرقان اغلب در پوست و قسمت سفید چشم (صلبیه) دیده می شود. یرقان می تواند به علل مختلفی ایجاد شود.
- کاهش وزن بدون هیچ دلیلی
- برآمدگی شکم
- احساس بیماری و ضعف
- ادرار تیره
- مدفوع رنگ روشن و چرب
بسیاری از علائم بالا در بیماری های دیگر هم دیده می شوند و در صورت بروز هر کدام از این علائم به این معنی نیست که شما سرطان کیسۀ صفرا دارید ولی از این جهت که تشخیص به موقع سرطان در درمان آن بسیار حائز اهمیت است، مهم است که توسط پزشک عمومی معاینه شوید و در صورت نیاز آزمایشات بیشتر انجام شود یا به پزشک متخصص ارجاع داده شوید.
درمان
سرطان کیسۀ صفرا در اکثر موارد قابل درمان است ولی درمان بسته به مواردی می تواند متفاوت باشد:
- سایز و نوع سرطانی که بیمار با آن درگیر است.
- محلی از کیسۀ صفرا که مورد تهاجم سلول های سرطانی قرار گرفته می تواند متفاوت باشد و بسته به محل نوع درمان هم متفاوت خواهد بود.
- این موضوع که آیا سلول های سرطانی متاستاز (پخش شدن سلولهای سرطانی) کرده اند یا نه در انتخاب نوع درمان موثر است.
- سلامت عمومی بیمار
انواع روش های درمانی
- جراحی: در صورتی که سرطان در مراحل اول تشخیص داده شود و سلول های سرطانی پخش نشده باشند می توان از این روش استفده کرد. در اکثر موارد کل کیسۀ صفرا و غدد لنفاوی اطرافش را خارج می کنند. غدد لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی است که باعث پخش سلول های سرطانی می شود.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی با سرکوب رشد کلیۀ سلول های بدن مانع از رشد بیشتر سرطان می شود. این روش با اهداف مختلفی انجام می شود: قبل از جراحی برای کاهش سایز تومور، بعد از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده، کنترل سرطان و … .
- پرتودرمانی: از پرتوهای پر انرژی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می شود. معمولا از این روش برای درمان سرطان کیسۀ صفرا استفاده نمی شود.
- گاهی ترکیبی از این روش ها استفاده می شود.
بعد از درمان
پس از تکمیل درمان، پزشک همچنان از بیمار می خواهند تا او را به طور مرتب از نزدیک تحت نظر داشته باشد. رفتن به همه قرارهای بعدی بسیار مهم است. در طول این ملاقات‌ها، پزشکان در مورد علائم سؤال می‌کنند و معاینات فیزیکی انجام می‌دهند و ممکن است آزمایش‌های خون یا آزمایش‌های تصویربرداری مانند CT scan را درخواست کنند تا از بازنگشتن سرطان مطمئن شوند.
پیشگیری
بسیاری از مطالعات نشان داده اند که سرطان کیسۀ صفرا با سبک زندگی ارتباط مستقیم دارد و با سبک زندگی سالم می توان احتمال ابتلا را کاهش داد.
- الگوی تغذیه ای سالم و متعادل
- ورزش کردن و فعالیت بدنی کافی
- وزن متناسب
- اجتناب از نوشیدنی های الکلی و سیگار کشیدن
تشنج درکودکان چه تاثیری بر روی آنها دارد؟
تشنج چیست؟
برای تعریف تشنج ابتدا به علت اصلی آن می پردازیم. تشنج زمانی اتفاق می افتد که اختلالی در فعالیت الکتریکی مغز رخ دهد. در واقع تشنج راهی برای تخلیه الکتریکی امواج مغزی ایجاد شده در اثر یک اختلال است که از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد. در حین تشنج فعالیتی شدید و غیر طبیعی در قسمتی خاص از مغز و یا کل آن رخ می دهد که این فعالیت شدید، با یک سری علائم مانند انقباض عضلانی، شل شدن عضلات، پرش اندام ها، لرزش، خیرگی چشم و غیره نمود پیدا می کند.
دلایل ابتلای کودکان به تشنج
طبق نظر متخصصان دلایل تشنج کودکان را می توان به چند دسته کلی تقسیم کرد که از این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تب یا گرمای زیاد
ابتلا به عفونت ویروسی و ضایعات عصبی
صرع
و عوامل دیگر
در ادامه به بررسی هر یک از این عوامل می پردازیم:
تب یا گرمای زیاد
هر قسمتی از بدن در طی رشد در مقابل عوامل محیطی مقاوم تر شده و به طور کلی پیشرفت پیدا می کند. مغز نیز از این قاعده مستثنی نیست. مغز بین ۶ ماهگی تا ۵ سالگی هنوز در برابر افزایش دما به اندازه ی کافی مقاوم نشده است. از آن جایی که افزایش دمای مغز موجب اختلال در فعالیت های الکتریکی آن می شود، در سن ذکر شده احتمال تشنجی که علت آن تب یا گرمای زیاد باشد بیشتر می شود. بنابراین نیاز است از بودن طولانی مدت کودکان در زیر آفتاب یا در معرض گرمای شدید جلوگیری کرد.
البته در صورتی که متوجه شوید علت تشنج کودک شما این مورد است جای نگرانی زیادی وجود ندارد چرا که عموما تشنج های حاصل از تب و یا گرمای زیاد، در آینده برای کودک شما مشکلی ایجاد نکرده و عوارض خاصی ندارند.
ابتلا به عفونت ویروسی و ضایعات عصبی
در برخی از موارد عفونت می تواند منجر به تشنج شود. به همین علت در صورتی که کودکی دچار تشنج شود، حتما مورد بررسی قرار می گیرد تا در بدن آن عفونتی وجود نداشته باشد. بنابراین نیاز است به هیچ عنوان از تشنج کودک خود به راحتی نگذرید تا به علت اصلی آن پیش ببرید. با این کار، در صورتی که علت تشنج کودک شما وجود عفونت در قسمتی بدن باشد، سریع تر متوجه خواهید شد و به تبع سریع تر درمان را شروع می کنید. از طرفی درمان به موقع نیز موجب می شود در بهبودی فرزند شما مشکلی به وجود نیاید.
صرع
خیلی از افراد تشنج و صرع را به اشتباه به جای هم به کار می برند. صرع در واقع یک بیماری است که در طی آن تشنج های مداوم رخ می دهد. در واقع صرع به معنی اختلال در رد و بدل شدن امواج الکتریکی مغز است که این اختلال با تشنج های تکرار شونده نمود پیدا می کند. در بیماری صرع، تکرار و تناوب این تشنج ها تحت تاثیر عواملی مانند استرس، کمبود خواب، گرسنگی و یا حتی نورهای چشمک زن است و با وجود یا عدم وجود این عوامل محرک، میزان و تکرر تشنج در افرادی که دچار صرع هستند متفاوت خواهد بود.
شاید کلمه ی صرع خیلی از افراد را نگران کند اما بهتر است بدانید که علم پزشکی می گوید که بیماری صرع، به احتمال ۹۵ درصد قابل درمان است اما تنها در صورتی که به موقع تشخیص داده شود چرا که درمان دیر هنگام می تواند بر روی بافت مغز اثر گذاشته و مشکلات جبران ناپذیری را به وجود آورد.
عوامل دیگر
عوامل دیگری نیز هستند که می توانند منجر به بروز تشنج شوند که از این عوامل می توان به آسیب مغزی در اثر ضربه، افت قند خون، مسمویت دارویی و کمبود بیش از حد برخی مواد غذایی اشاره کرد.
عوارض تشنج
در مورد عوارض تشنج نیاز است که نگاه اساسی تری به اتیولوژی یا همان علت شناسی آن داشته باشیم؛ چرا که آن چیزی که در مورد تشنج نیاز است بیشتر نگران آن باشید خود تشنج نیست بلکه دلیلی است که موجب ایجاد تشنج شده است. به همین علت است که بر این موضوع تاکید می شود که به راحتی از تشنج کودک خود نگذرید و هرچه سریع تر به علت آن آگاه شوید. همان طور که گفته شد در صورتی که علت تشنج کودک شما دمای بالای بدن و یا تب باشد، عوارض خاصی نخواهد داشت و در صورتی که وجود عفونت در بدن کودک شما محرز شود و یا مشخص شود که علت تشنج صرع است، نیاز است که درمان سریعا آغاز شود.
در واقع تمامی این مقاله را می توان در دو جمله خلاصه کرد:
- از تشنج کودک خود به راحتی نگذرید.
- مهم تر از تشنج، علت زمینه ای آن است.
ما را در اینستاگرام به نشانی زیر دنبال کنید.
@eltiam_charity
ایدز یا HIV چیست؟
ایدز چیست؟
ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی ( Acquired Immunodeficiency Syndrome ) یک بیماریست که در طی آن ویروسی به نام HIV وارد بدن شده و با از بین بردن سلول های CD4 که نقش بسیار مهمی در مبارزه بدن با بیماری ها دارند به تدریج موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن فرد شده و با تضعیف سیستم ایمنی می تواند حتی فرد را به کام مرگ کشاند.
آن چه که در رابطه با ایدز مهم است و نیاز است بیش از علت و علایم به آن توجه کرد روش های انتقال این بیماری است که باید تا حد امکان از این روش ها دوری کرد تا احتمال ابتلای فرد ایدز حتی به صفر رسد.
در ابتدا بدانید که برای ورود ویروس HIV به بدن، نیاز است که خون ، مایعات و ترشحات جنسی به آن وارد شوند. اما عمده ترین روش های انتقال ویروس HIV شامل موارد زیر هستند:
برقراری رابطه جنسی با فرد آلوده
در صورتی که فردی با بیمار مبتلا به ایدز رابطه ی جنسی واژینال، مقعدی و یا دهانی داشته باشد و به هر نحوی خون و مایعات جنسی فرد مبتلا وارد بدن او شود، این امکان وجود دارد که ویروس HIV از همین طریق به بدن وارد شود.
از طریق انتقال خون
اگر خونی آلوده طی فرایند انتقال خون وارد بدن کسی شود، ویروس HIV وارد بدن او شده و در نتیجه به ایدز مبتلا می شود. البته اکنون خونی را به گیرنده خون انتقال می دهند که حاوی پادتن ضد ویروس HIV باشد و در نتیجه این احتمال که فردی از طریق انتقال خون به ایدز مبتلا شود بسیار پایین است.
استفاده از سرنگ آلوده
ویروس HIV حتی می تواند از طریق سرنگ هایی که آلوده به خون افراد مبتلا هستند هم منتقل شود. این اتفاق در صورتی می افتد که دو نفر و یا بیشتر از یک سرنگ مشترک استفاده کنند و یکی از آن ها به ایدز مبتلا باشد و این حالت نه تنها ایدز، بلکه احتمال ابتلا به بیماری های عفونی مانند هپاتیت را نیز بسیار افزایش می دهد. این که سرنگ های آلوده می توانند موجب انتقال این ویروس شوند به نحوی یادآور می شود که تا چه حد باید در بیمارستان ها و درمانگاه ها به استریلیزه بودن وسایل استفاده شده برای بیماران توجه داشت.
در طول بارداری و یا بدو تولد نوزاد و یا در دوران شیردهی
این امکان وجود دارد که مادر مبتلا به ایدز جنین خود را نیز به این ویروس آلوده کنند. اما خوشبختانه برای چنین مادرانی در طول بارداری درمان هایی مخصوص ارائه می شود تا خطر ابتلای جنین به عفونت از طریق مادر تا حد امکان کاهش پیدا کند.
باید به این نکته توجه داشت از آن جایی که ویروس HIV به شیر مادران مبتلا نیز وارد می شود، در مورد مادران مبتلا، شیر دادن به نوزاد ممنوع است.
طبق آمارها در صورتی که هیچ درمان و اقدام خاصی برای مادر مبتلا به ایدز و فرزندش صورت نگیرد ۲۵ تا ۴۰ درصد این احتمال وجود دارد که انتقال ویروس رخ داده و نوزاد نیز مبتلا شود. با این حال در صورتی که ابتلای یک مادر به ایدز محرز شود، مادر داروهای خاصی برای این مسئله دریافت می کند. از طرفی نوزاد هم پس از به دنیا آمدن برای مدتی داروی ضد HIV دریافت می کند و ۶ هفته و ۱۸ ماه پس از تولد نیز از او آزمایش HIV گرفته می شود تا وضعیت ابتلای او به ویروس مشخص شود.
فاکتورهای پر خطر ایدز
هر فردی در هر سن، نژاد و یا با هر گرایش جنسی ممکن است به این ویروس آلوده شود اما شما در معرض خطر بالاتری نسبت به دیگران در رابطه با ابتلا به HIV/AIDS خواهید بود، اگر :
رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید.
رابطه جنسی محافظت نشده به معنای رابطه جنسی بدون استفاده از لاتکس جدید یا کاندوم پلی یورتانی در هر بار رابطه جنسی می باشد. باید ذکر کرد که رابطه جنسی مقعدی از رابطه جنسی از این لحاظ پر ریسک تر است.
هم چنین اگر شما شرکای جنسی متعددی داشته باشید این احتمال که شما به ایدز مبتلا شوید افزایش خواهد یافت.
به نوعی از عفونت های جنسی مبتلا باشید.
از آن جایی که بسیاری از عفونت هایی که از طریق رابطه جنسی منتقل می شوند منجر به ایجاد زخم هایی باز بر روی اندام تناسلی می شوند، این احتمال که شما به ویروس HIV مبتلا شوید افزایش می یابد؛ چرا که این زخم ها به عنوان دریچه هایی برای ورود ویروس HIV به بدن عمل می کنند.
ختنه نشده باشید.
جالب است اما مطالعات نشان می دهند که ختنه نشدن خطر انتقال HIV در ارتباط جنسی با جنس مخالف را افزایش می دهد.
از مواد مخدر تزریقی استفاده می کنید.
افرادی که از مواد مخدر تزریقی استفاده می کنند اغلب سوزن و سرنگ مورد نیاز خود را به طور مشترک استفاده می کنند. به همین دلیل، بیشتر در معرض قطرات خون افراد آلوده قرار می گیرند و احتمال ابتلای آن ها به ایدز افزایش می یابد.
شما عزیزان می توانید مقالات دیگر التیام را در بخش مقالات خیریه مطالعه نمایید
لکنت زبان چیست؟
یکی از مقوله هایی که در گفتار باید به درستی اجرا شود تا ارتباط برای گوینده به مشکلی بر نخورد، روانی گفتار است. به عنوان مثال اگر فردی در حین گفتار خود با سرعت بسیار پایین یا با یک سری وقفه ها و تکرار ها و یا حتی خیلی سریع صحبت کند، در روان بودن گفتار خود دچار مشکل شده و به راحتی نمی تواند ارتباط برقرار کند و اطلاعاتی را به فرد مقابل منتقل کند.
به این حالت که جریان روان دچار مشکل می شود، ناروانی گفته می شود. لکنت یکی از انواع ناروانی است که در بین افراد، شایع تر و به تبع شناخته شده تر است. مسئله ای دیگر که باعث می شود لکنت بیشتر مورد توجه قرار بگیرد این است که علت آن یک مسئله ی مشخصی نیست و عوامل متعدد و حتی ناشناخته ای در آن دخیل هستند. این که علت این نوع ناروانی کاملا مشخص نیست باعث می شود که درمان های متفاوتی برای این نوع اختلال به کار برده شود.
لکنت چیست؟
به طور کلی لکنت به این صورت تعریف می شود:
لکنت یکی از اختلالات گفتاری است که باعث از هم گسیخته شدن جریان روان گفتار می شود و به شکل های مختلفی بروز پیدا می کند. این اشکال شامل مکث (pause) ، تکرار هجاها (repetition) ، کشش (prolongation) و بقیه انواع ناروانی ها در جریان گفتار است. این اختلال در ۱ نفر از هر ۱۰۰ نفر دیده می شود و اولین علائم آن نیز در ۲ تا ۵ سالگی دیده می شود.
احتمالا این سوال برای شما پیش می آید که گاهی اوقات در گفتار های عادی نیز وقفه ، تکرار و .. اتفاق می افتد. پس چگونه می توان گفتار عادی را از گفتاری ناروان تمییز داد؟
تفاوت های گفتار ناروان و روان
باید توجه کرد که در تعریف لکنت درست نیست که تنها به وقوع یک سری آشفتگی ها در جریان گفتار پرداخت. بلکه در صورتی این آشفتگی ها را می توان لکنت نامید که متناوبا و صورتی غیر طبیعی رخ دهند.
در لکنت آن چیزی که اتفاق می افتد، شامل موارد زیر است:
ایجاد صداهای اضافه و بازبینی های اصلاحی که بیش از اندازه اتفاق می افتند.
مکث هایی که در جای نامناسب و یا بیش از اندازه رخ می دهند.
آهنگ گفتار و جایگاه تکیه ها در کلمات نامناسب است.
علل ایجاد لکنت
ترکیبی از عوامل متعدد می تواند موجب لکنت شود.علل احتمالی لکنت زبان عبارتند از:
اختلال در کنترل حرکت گفتار
برخی شواهد نشان می دهند که اختلال در کنترل گفتار مانند زمانبندی و ناهماهنگی حسی و حرکتی می تواند منجر به لکنت زبان شود.
ژنتیک
به نظر می رسد لکنت زبان به دنبال برخی اختلالات ژنتیکی دیده می شود.
آسیب مغزی
شیوا و روان صحبت کردن به دنبال علل دیگری نیز می تواند دچار اختلال شود. سکته مغزی، آسیب های مغزی و سایر اختلالات مغزی می تواند موجب کندی در گفتار، مکث یا تکرار صداها شود.
آسیب احساسی
شیوا و روان صحبت کردن نیز می تواند به دنبال زمینه های احساسی و اضطرابی نیز مختل شود. افرادی که لکنت زبان ندارند نیز ممکن است به دنبال فشار های روحی و عصبی دچار لکنت زبان شوند. مشکلات گفتاری که که پس از یک ضربه ی عاطفی ظاهر می شوند (لکنت روانی) غیر معمول هستند و مانند لکنت های رشدی نیستند.
همراهان لکنت
برای این که بخواهیم این همراهان را معرفی کنیم ابتدا نیاز است که فرایند شرطی سازی را توضیح دهیم. شرطی سازی یکی از اصلی ترین موضوعاتی است که بسیاری از رفتارهای ما را شکل داده و تاثیر بسیار مهمی در فرایند یادگیری دارد. به شرطی سازی یادگیری تداعی نیز گفته می شود.
بدترین نوع شرطی سازی حالتی است که انسان با توجه به نوع محرک پاداش های متفاوتی بگیرد. به عنوان مثال کودکانی که دچار لکنت هستند و به این آگاهی رسیده اند که لکنت دارند گاهی پیش می آید که برای مثال با مشت کردن دست خود، می توانند بدون لکنت کلمه مد نظر خود را بیان کنند. این اتفاق باعث می شود که این رفتار مشت کردن تکرار شود.
انواع رفتارهای همراه لکنت
رفتارهای همراه لکنت به دو دسته رهایی بخش و اجتنابی تقسیم می شوند.
رفتارهای رهایی
این رفتارها در واقع نوعی تلاش برای رهایی از لکنت هستند. در واقع با همان تجربه ی خوشایند رفع لکنت با همراهی یک رفتار خاص فردی که دچار لکنت است شرطی سازی شده و یاد می گیرد که با انجام این رفتار، لکنت نیز برطرف می شود. در حالی که این دو در واقعیت هیچ ارتباطی با هم ندارند. و حتی لکنتی که همراه با این رفتارها باشد شدید تر در نظر گرفته می شود.
از این رفتار ها هم می توان به مشت کردن دست ها، پلک زدن، انقباض در برخی یا همه ی عضلات بدن، تکان دادن پا، بازی کردن با دست، فشار دادن دست، حرکت ها و انقباضاتی در چهره اشاره کرد.
گاهی اوقات اوضاع از این هم بدتر شده و این شرطی سازی شدید تر می شود به نحوی که فردی که لکنت می کند در صورتی که حدس بزند قرار است در جای خاصی از گفتارش لکنت کند، قبل از وقوع آن این رفتارها را انجام می دهد تا مانع بروز لکنت شود.
باز هم تاکید می شود این رفتارها در رفع لکنت تاثیری ندارند و این تنها نوعی یادگیری است که در مغز رخ داده و مغز نیز علاقه دارد به اثر بخشی آن اصرار کند.
درمان لکنت
جالب است بدانید ۲۰ تا ۸۰ درصد کسانی که دچار لکنت می شوند به طور خودبه خودی بهبود پیدا می کنند با این حال از آن جایی که نیاز است پیش از ایجاد مسئله ای جدی از آن جلوگیری کرد، بهتر است در صورت مشاهده ی علائمی از لکنت در خود یا اطرافیانتان با آسیب شناسان گفتار و زبان مشورت کنید تا مطمئن شوید نیاز به درمان و مداخله وجود دارد یا خیر.
فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی یا cp که خلاصه ی کلمه ی cerebral palsy است، در نتیجه ی آسیب به مغز در دوران رشد به وجود می آید. مشکلات ناشی از فلج مغزی بسته به شدت آسیب و منطقه ای که آسیب می بیند می تواند در هر کودکی که به این عارضه مبتلا است، متفاوت باشد. اما اساسا فلج مغزی به گروهی از آسیب های مغزی در دوران رشد گفته می شود که توان حرکتی فرد و سختی عضلات آن را تحت تاثیر قرار می دهد.باید به این نکته توجه کرد، از آن جایی آسیب بیرونی است، این اختلال پیش رونده نبوده و دائمی است.همانطور که گفته شد مشکلات ناشی از این عارضه بسته به محل آسیب در هر فردی متفاوت است. تعدادی از این افراد تنها اختلال حرکتی دارند و برخی دیگر علاوه بر اختلالات حرکتی دچار اختلالات دیگری در یادگیری، شنیدن و دیدن هستند. بعضی از آن ها نیز متاسفانه به تشنج دچار هستند. فرض کنید به جوانه ای که در حال رشد است آسیبی بیرونی وارد شود، در مواردی این جوانه می تواند به رشد خود ادامه دهد. اما آیا می تواند گیاهی مانند گیاهان همانند خود شود؟ مغز انسان نیز همین است و زمانی که در حال رشد است در حساس ترین حالت خود قرار دارد و ممکن است با هر آسیبی مشکلی جبران ناپذیر به وجود آید.
آیا IQ کودکان فلج مغزی پایین است؟
نه لزوما؛ این موضوع هم بستگی به محل آسیب دارد. برخی از کودکان cp از هوش طبیعی برخوردار هستند و برخی دیگر مشکلات ذهنی دارند که باز هم بسته میزان و محل آسیب میزان این مشکلات ذهنی در افراد مختلف، متفاوت است.
انواع فلج مغزی
اسپاستیک (spastic)
این نوع فلج مغزی شایع ترین نوع بوده و ۷۰ تا ۸۰ درصد کسانی که مبتلا به فلج مغزی هستند، به این نوع مبتلا اند. این نوع فلج مغزی در اثر آسیب به نورون های حرکتی یکی از مسیرهای عصبی مهم ایجاد می شود و موجب ایجاد الگوی حرکتی غیر طبیعی می شود و در برخی موارد یک طرفه و در برخی موارد دیگر دو طرفه است. در این نوع فلج می توان علائمی مانند الگوی حرکتی غیر طبیعی، افزایش تون عضلات و رفلکس های پاتولوژیک و غیر طبیعی و بیش از اندازه را مشاهده کرد.
دیس کینتیک (dyskinetic)
۱۰ تا ۱۵ درصد موارد فلج مغزی را این نوع تشکیل می دهد. در این نوع فلج نیز الگوهای غیر طبیعی حرکتی مشاهده می شوند کسانی که به این نوع فلج مبتلا هستند حرکات کندی داشته و به طور کلی سرعت پایینی در اجرای حرکات دارند.
آتاکسیک (ataxic)
در کمتر از ۵ درصد موارد این نوع فلج دیده می شود. این نوع به علت آسیب به مخچه روی داده و موجب ایجاد غیرطبیعی شدن وضعیت بدن در هنگام ایستادن، نشستن و حرکت می شود. به طور کلی در این نوع فلج، هماهنگی میان عضلات، آسیب دیده است.
چه عواملی احتمال ابتلا به فلج مغزی را افزایش می دهند؟
به طور کلی هر عاملی که برای رشد مغز خطرناک باشد می تواند جزو این عوامل باشد. این عوامل عبارتند از:
نوزادان زودرس
تولد باوزن کمتر از ۱۵۰۰ گرم
عوارض حاملگی مانند پلی هیدآمنیوس اکلامپسی، خونریزی در سه ماهی سوم، چند قلویی، پرزانتاسیون غیرطبیعی جنین، تب مادر
تشنج یا اختلالت تشنجی در مادر
درمان مادر با هورمون تیروئید استروژن یا پرژسترون
آنسفالوپاتی هیپوکسیک -ایسکمیک
خونریزی مغزی
عفونت‌های مغزی (آنسفالیت، مننژیت، ابتلا به ویروس هرپس سمپلکس)
ضربه مغزی
عفونت در مادر طی دوران بارداری (سرخجه)
ایکتر شدید
و در آخر هم یک سری عوامل نامشخص
علائم ابتلا به فلج مغزی
بیشتر موارد ابتلا به جز موارد خفیف در ۱۸ ماه اول زندگی مشخص می‌شوند. این علائم به صورت ناتوانی در رسیدن به استانداردهای حرکتی، وجود اختلالاتی مثل عملکرد حرکتی خشن و نامتقارن و افزایش تون عضلات یا کاهش تون عضله .
بنابراین علائم بسیار متفاوت است و ممکن است خفیف یا شدید باشند. گاهی اوقات تنها یک نیمه بدن و گاهی نیز هر دو نیمه بدن درگیر هستند.
بنابراین تعداد و شدت علائم در کودکان دچار فلج مغزی، کاملاً متغیر است و می توان از علائم فلج مغزی به این موارد اشاره کرد:
بروز مشکل در مکیدن نوک پستان یا شیشه شیر در همان اوایل شیرخوارگی
فقدان تون عضلانی طبیعی (در مراحل اولیه)
کندی رشد و نمو (راه رفتن، صحبت کردن)
سفتی و اسپاسم عضلات (در مراحل بعدی)
درجات متغیری از عقب ماندگی ذهنی
مشکل در هماهنگی و تعادل بدن
کری
ژست‌های غیرطبیعی بدن
لوچی
حرکات بی‌هدف بدن
تشنج
پیشگیری
تا زمانی که زندگی جنین وابسته به زندگی مادر است نیاز است که به خوبی از سلامت جنین و مادرش مراقبت شود تا مشکلی ایجاد نشود. در حین زایمان نیز باید کادر پزشکی مجرب، این عمل را انجام دهند تا نوزاد دچار کمبود هیپوکسی یا کمبود اکسیژن نشود و آسیبی به او وارد نشود. تا دو سال بعد تولد نیز باید خانواده مراقبت های لازم را از نوزاد انجام دهد تا به او آسیبی وارد نشود. مادر نیز باید سعی کند هنگام بارداری رژیم غذایی سالمی داشته باشد و به بیماری های عفونی (خصوصا سرخچه) مبتلا نشود تا کودک سالم به دنیا بیاید.
درمان
درمان یا به بیان بهتر تسهیل وضعیت های فلج مغزی به نوع اختلال عملکردی بستگی دارد. درمان‌های فیزیکی و توانبخشی به نحو مطلوبی وضعیت، حرکات بدنی، گفتار و بلع را تسهیل می‌کند و اگر مداوم باشند می توانند اثرگذاری مطلوبی بر وضعیت کلی کودکان مبتلا به فلج مغزی داشته باشند.
