اهدای خون چیست؟

اهدای خون، عملی که توسط آن یک فرد می تواند با اهدای یک واحد کامل از خون خود، جان سه نفر را نجات دهد. این عمل هنگامی رخ می‌دهد که یک فرد سالم به‌ طور داوطلبانه میزان مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه کند. خون اهدایی پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به ‌منظور تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق می‌شود. بنابراین به طور کلی به فرایند اهدا و تزریق به دریافت‌کنندگان، انتقال خون گفته می شود.

چرا انتقال خون؟

در حال حاضر، با وجود پیشرفت های چشمگیر در زمینه علم پزشکی هنوز هیچ گونه جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است و فقط خونی که توسط انسانهای نیکوکار اهدا می شود، می تواند جان انسانهای دیگر را از مرگ نجات بخشد. عدم وجود جایگزین مناسب برای خون، محدود بودن مدت زمان نگهداری خون و فرآورده های خونی، همیشگی بودن نیاز به خون و فرآورده های آن سبب شده تا اهدای خون از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار شود.

مزایای اهدای خون

اهدای خون نه تنها برای افراد سالم زیانی ندارد، بلکه موجب جلوگیری از ابتلای آنها به بیماری ها نیز می شود. البته باید ذکر کرد که سیستم خون سازی بدن انسان به گونه ای است که با افزایش جریان خون در بدن، طی مدت کوتاهی این مقدار خون اهدا شده را جایگزین می کند که این خود یکی از مزایای اهدای خون به شمار می رود؛ با این حال اگر بخواهیم دیگر فواید این عمل نوع دوستانه را نام ببریم، می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تجربه ای فرای اهدای خون

احساس خوبِ بعد از کمک به هم نوعان و نجات زندگی انسان ها قطعا چنان آرامشی را در فرد اهدا کننده ایجاد می کند که می توان گفت به نوعی با سایر فواید اهدای خون قابل قیاس نیست. همچنین همان طور که می دانید تاثیر مثبت حال روحی خوب نیز بر سلامت جسمی اثبات شده است.

• پیشگیری از سرطان

از آن جایی که اهدای خون به نوعی پاکسازی بدن محسوب می شود، در کاهش احتمال ابتلای فرد اهدا کننده به سرطان های مختلف تاثیر دارد.

• کاهش احتمال بروز مشکلات قلبی

با اهدای خون امکان ابتلا به بیماری‌های قلبی تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد. همچنین اگر میزان آهن موجود در بدن زیاد باشد، با انتقال خون می‌توان این مقدار را کاهش داد؛ چرا که افزایش آهن در رگ‌ها باعث تجمع چربی در عروق شده و در نتیجه احتمال گرفتگی رگ و بروز مشکلات قلبی افزایش می ‌دهد.

• تضمین سلامت کبد

کنترل میزان آهن خون می‌تواند سلامت کبد را تضمین کند چرا که تجمع این ماده در کبد می‌تواند در طولانی ‌مدت موجب بروز سیروز کبدی شود.

• کنترل وزن

هر دفعه خون دادن باعث سوزانده شدن ۶۵۰ کالری می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که انتقال خون یک روش موثر برای کنترل یا کاهش وزن محسوب می‌شود.

• دریافت یک چکاپ سلامتی رایگان

اگر تا به حال خون داده باشید حتما می دانید که هر اهدا کننده باید پیش از این کار به لحاظ فیزیکی ارزیابی شود. این ارزیابی شامل بررسی فشار خون، نبض، دمای بدن و سطح هموگلوبین است. گاهی ممکن است سطح کلسترول نیز مورد بررسی قرار بگیرد. درست است که این ارزیابی فیزیکی یک جایگزین برای یک معاینه جسمی کامل نیست، اما اهدای خون می تواند اطلاعات مفیدی در مورد سلامتی شما ارائه دهد و در صورتی که به عنوان مثال سطح کلسترول یا فشار خون تان بالا باشد، از این شرایط مطلع شده و به پزشک مراجعه خواهید کرد.

• کم خون هستید یا خیر!

آزمایش هموگلوبین که به عنوان بخشی از روند قبل از اهدای خون انجام می شود، می تواند شما را در جریان اینکه کم خون هستید یا نه، قرار دهد. کم خونی زمانی اتفاق می افتد که گلبول های قرمز در گردش در بدنتان کافی نیستند.

چه افرادی می توانند خون خود را اهدا کنند؟

اگر شما قصد دارید این عمل نوع دوستانه را انجام دهید نیاز است که شرایط زیر را داشته باشید:

• سن: بین ۱۷ تا ۶۵ سال
• وزن: حداقل ۵۰ کیلوگرم
• دارا بودن شرایط مناسب جسمی و روحی
• دارا بودن فشارخون متعادل

بنابراین اهدای خون نه تنها یک عمل پسندیده با اجر دنیوی و اخروی محسوب می شود بلکه فواید بی نظیری هم برای سلامتی به همراه دارد که به برخی از آن ها اشاره شد.

ریه، این عضو مهم در دستگاه تنفسی وظیفه‌ی جدا سازی اکسیژن از هوا و انتقال آن به دستگاه گردش خون را دارد و درنهایت خون را وارد بافت‌ها می‌کند و گاز کربن دی اکسید را خارج. علاوه بر تنفس، حرف زدن و آواز خواندن نیز وابسته به ریه است.

از جمله بیماری‌هایی که ریه را تهدید می‌کنند، عبارتند از: آسم، فشارخون ریه، ذات الریه، ذات الجنب ریه، اماس ریه، آمبولی ریه، سیاه سرفه،سارکوئیدوز و ســــرطـــــان ریـــــه.سرطان ریه از شایع‌ترین سرطان‌ها به ویژه در مردان است.در تعریف آن آمده است که: « سرطانی که اکثر مواقع از ریه آغاز می‌شود اما گاهی اوقات در نتیجه ی انتشار سرطان از قسمت‌های مجاور، این سرطان به وجود می‌آید.سرطان ریه سرطانی است که در اکثر مواقع از ریه‌ها شروع می‌شود اما گاهی در قسمت‌های مجاور خانه می‌کند؛بیماری‌ای که زمانی آغاز می‌شود که تقسیم و رشد سلول‌های بدن کنترل شده عمل نمی‌کنند.

برخلاف تصور عموم مردم این بیماری شایع صرفاً دامنگیر افراد سیگاری نمی‌شود و افراد غیر سیگاری نیز در خطر ابتلا هستند؛ قرار گرفتن در معرض دود سیگار افراد سیگاری، قرار گرفتن در معرض اشعه‌ی رادون،پرتودرمانی، گازهای ناشی از سوخت‌های دیزلی،استعداد ژنتیکی، دود ناشی از پخت و پز، کادیوم و آرسنیک از مجموعه عوامل بروز سرطان ریه هستند.

به طور کلی دو نوع سرطان ریه وجود دارد که از لحاظ درمانی از یک دیگر جدا هستند. نوع اول سرطان ریه سلول بزرگ( NSCLC)است که حدود ۸۰ الی ۸۵ درصد سرطان‌های ریه از این نوع است. دسته‌ای از افراد غیرسیگاری که دچار سرطان ریه می شوند در واقع گرفتار این نوع از بیماری‌اند که بخش عمده ی آن خانم‌ها هستند.نوع دوم سرطان ریه سلول کوچک(SCLC) است که خود دو دسته‌ی محدود و غیر محدود تقسیم می‌شود. درمان‌هایی نظیر پرتو درمانی و شیمی درمانی نتیجه‌ی مثبتی خواهند داشت. در مورد درمان این مورد بررسی چهار شاخص دارای اهمیت است.(گستردگی-حجم-مکان و شدت)

سرطان ریه نیز همچون سایر بیماری ها علائمی بارز دارد که تشخیص را آسان تر می کند؛از جمله این علائم عباتند از:

۱- سرفه ی دائمی یا عمیق ۲- خس خس کردن هنگام نفس کشیدن ۳- درد سینه، شانه و استخوان  ۴-تنگی نفس ۵-عفونت های ریوی دائم ۶- سردرد تنشی و سرگیجه  ۷- بروز تب بدون دلیل مشخص ۸- بی اشتهایی، کم وزنی،ضعف و خستگی  ۹-بی حسی و گزگز ۱۰- از دست دادن حافظه( به دلیل انتشار سلول های سرطانی در مغز) ۱۱- لخته ی خونی

علائم فوق عمدتاً مشترک ترین علائمی است که در میان غالب افراد دچار این بیماری شایع است اما اخیراً ثابت شده است که حتی انگشتان دست می‌توانند خبر از سلامت یا بیماری مرتبط با ریه دهند؛ب دین معنا که برخی تومورهای ریه مواد شیمیایی شبه هورمونی تولید می‌کنند،زیرا یکی از تومورها خون و مایعات  بیشتری را در نوک انگشتان به داخل بافت‌ها می‌ریزد،به طوری که ضخیم‌تر از معمول به نظر می‌رسند و این علامت در حدود ۱۰درصد از افراد مبتلا به سرطان ریه مشاهده می‌شود.

بر اساس آمار WHO دومین علت مرگ و میر در جهان سرطان است و سالانه ۹٫۶ میلیون نفر را به کام مرگ می‌کشاند. در ایران در سال ۲۰۱۲ مرگ حدود ۴۳۶۱ نفر بر اثر سرطان ریه ثبت شد. بر اساس شواهد هر دو نوع سرطان سلول بزرگ و کوچک شایع است و تعداد مرگ و میر ناشی از آن از مرگ و میرهای ناشی از سرطان سینه و پروستات که از لحاظ پراکندگی رتبه‌ی بالایی دارند نیز بیشتر است.

به منظور جلوگیری از مبتلا شدن به این نوع سرطان و عواقب ناشی از آن مجموعه مواردی توصیه می‌شوند : ۱- ترک سیگار از مواجهه با دود ثانویه خودداری کنید. ۲- داشتن رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزی ها  ۳- میزان گاز رادون منزل را اندازه بگیرید. ۴- مراقب باشید فضای خانه راکد نماند ۵-مشروبات الکلی مصرف نکنید و در نهایت در صورت داشتن علائم از پیش یاد شده،حتما به پزشک مراجعه کنید.