درمان دلقکی یا مفهوم دلقکی؟
بسیاری از ما شنیده و خوانده‌ایم که برای بیماران، هیچ چیز بهتر از داشتن حال خوب نیست؛
حال خوبی که می‌تواند ناشی از عشق، لذت و حس شوخ طبعی باشد.
به قول معروف: “خنده بر هر درد بی درمان، دواست!”
در این زمینه، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، مفهوم دلقک درمانی است.
یعنی فردی (که عموما تصور می‌شود متخصصی در امور خنداندن است) لباس دلقک بر تن می‌کند و با کارها و شوخی‌های مختلف، سعی در شاد کردن بیمار دارد. هرچند که این کار بسیار مفید است؛ اما یک حفره بزرگی را باقی می‌گذارد.
تعریف شما از درمان چیست؟
چیزی که برای فرد بیمار، در زمان بیماری‌اش، به او داده می‌شود؛ پس نتیجه می‌شود که دوا و درمان، مناسب هر کسی به جز فرد بیمار نیست، و مناسب هر وقت و زمانی نیست، مگر زمان بیماری.
اما سوال این است که مگر خنده و شادی، محدود به زمان و شخص است؟
ابدا نه.
پس تلاش همه‌ی ما انسان‌ها باید در راستای تبدیل “درمان دلقکی” به “مفهوم/موقعیت دلقکی” باشد.
این که سعی کنیم نه تنها در زمان بیماری، نه فقط با بیمار، نه فقط به عنوان یک “دلقک”، بلکه در هر زمانی و هر مکانی و با هر شخصی، رفتاری سرشار از عشق، شوخ طبعی و لذت داشته باشیم.
مهم نیست که چقدر تجربه در زمینه دلقک بودن و شوخی با دیگران را داریم، چرا که همه ما میتوانیم با اقداماتی، هرچند کوچک، به ایجاد و توسعه “مفهوم دلقکی” کمک کنیم و اینگونه یاد خواهیم گرفت که سه عنصر مهم شادی، یعنی عشق، شوخ طبعی و لذت، همیشگی است و نباید فقط در زمان بیماری و فقط برای فرد بیمار، از آن ها بهره جست.
دلقک درمانی (Clown Therapy)
یک برنامه در مراکز بهداشتی و درمانی است، که شامل بازدید دلقک‌های مخصوص و آموزش دیده می‌باشد. آنها به صورت محاوره‌ای “دلقکِ پزشک” نامیده می‌شوند که یک نام تجاری و حتی دارای علامت تجاری در چندین کشور است.
در بسیاری از نمونه‌های مشابه در کشورهای دیگر به وضوح نشان داده شده که این بازدیدها نه تنها به تقویت احساسات بیماران بستری با کمک ایجاد امید و شادی در آن ها کمک‌کننده بوده، بلکه برای کارکنان و خانواده‌های بیماران نیز مفید است.
پچ آدامز، نخستین دلقک بیمارستانی بوده است که در دهه ۱۹۷۰ شروع به کار کرد و تصویر آن کار ارزشمند در فیلم پچ آدامز ساخته رابین ویلیامز به نمایش گذاشته شده است.
این مدل از دلقک‌های پزشک به صورت حرفه‌ای در سال ۱۹۸۶ در بیمارستانی توسط مایکل کریستنسن در شهر نیویورک شروع به کار کردند. این برنامه در حال حاضر در کشورهایی مثل استرالیا، نیوزیلند، کانادا، هنگ کنگ و سراسر اروپا اجرا می‌شود..